– Mamo, nie uwierzysz, co się stało! Wygrałam w totka!!!
– Naprawdę? Gratuluję! A ile trafiłaś? Chyba nie szóstkę?
– Piątkę! Nie wiem jeszcze, ile. Dopiero sprawdziłam numery. Wszystko się zgadza, jest piątka.
– To pewnie z kilka tysięcy. No i co zrobisz z tymi pieniędzmi?
– Jeszcze nie wiem. Zobaczę, ile dokładnie dostanę. Może pojadę wreszcie na porządne wakacje, na przykład gdzieś za granicę.
– Zasłużyłaś. Ciężko pracujesz, zrób sobie wreszcie wolne.
– No tak, ale z drugiej strony przydałyby mi się nowe meble w salonie. Zastanowię się jeszcze. Najpierw muszę ochłonąć. Najlepsze jest to, że nigdy nic w życiu nie wygrałam, a w totolotka grałam może cztery, pięć razy!
– A co cię podkusiło, żeby zagrać?
– Przyśniło mi się, że wygrałam szóstkę… Poszłam więc do kolektury i kupiłam kupon.
– Patrz, a ja gram już tyle lat i nic!
Komentarz
Czy wiecie, co to jest „totek”? To potoczna nazwa totolotka, najpopularniejszej w Polsce loterii liczbowej, organizowanej przez Totalizator sportowy. Aby zagrać w totka, trzeba kupić kupon i skreślić na nim wybrane 6 (sześć) liczb z zakresu od 1 (jednego) do 49 (czterdziestu dziewięciu). Liczby można wybrać samodzielnie lub na chybił trafił, czyli przypadkowo – wybiera je wtedy za kupującego automat. Kupon totolotka może być też prezentem z okazji np. ślubu. Państwo młodzi bardzo często zamiast kwiatów życzą sobie właśnie kupony totka.
Przeanalizujmy teraz nazwy liczb w formie rzeczowników, których używają bohaterki dialogu „Wygrałam w totka!”. Mówią: „piątka”, „szóstka”. Te formy rzeczownikowe są zwykle używane w konkretnych sytuacjach i oznaczają wtedy rzecz, przedmiot, obiekt, miejsce z tym numerem. Najpierw zapoznajmy się z formami rzeczownikowymi. Spróbujcie powtórzyć za mną:
1 – jedynka
2 – dwójka
3 – trójka
4 – czwórka
5 – piątka
6 – szóstka
7 – siódemka
8 – ósemka
9 – dziewiątka
10 – dziesiątka
11 – jedenastka
12 – dwunastka
13 – trzynastka
14 – czternastka
15 – piętnastka
16 – szesnastka
17 – siedemnastka
18 – osiemnastka
19 – dziewiętnastka
20 – dwudziestka itd.
Czy domyślacie się, jak tworzymy te formy? Formy od 1 (jedynki) do 4 (czwórki) zapamiętujemy, a do tworzenia reszty musimy znać liczebniki porządkowe (piąty, szósty, siódmy, ósmy itd.). Likwidujemy końcówkę -y i dodajemy -ka. Te formy odmieniamy jak rzeczowniki. Używamy ich w konkretnych, często zwyczajowych sytuacjach, a mianowicie:
> gdy mówimy o stacjach radiowych lub telewizyjnych (jedynka, dwójka),
> gdy mówimy o pokojach, np. w urzędzie, firmie lub hotelu,
> gdy mówimy o zębach,
> gdy mówimy o ocenach w szkole,
> gdy mówimy o tramwajach i autobusach,
> potocznie mówiąc o grupie osób,
> potocznie mówiąc o liczbach.
Słownictwo:
nie uwierzysz – będzie ci trudno zaakceptować informację, którą usłyszysz
wygrywać / wygrać – dostać coś w konkursie, zawodach, grze, loterii
trafiać / trafić – tutaj: zgadnąć liczby
sprawdzać / sprawdzić – zweryfikować
porządne wakacje – potocznie: prawdziwe wakacje
zasłużyć – jeśli na coś zasłużyłam, to znaczy, że to mi się należy, powinnam to dostać, bo np. ciężko na to pracowałam
przydałyby mi się nowe meble – potrzebuję ich, byłoby dobrze, gdybym je miała
zastanowię się – pomyślę o tym
muszę ochłonąć – muszę się uspokoić
co cię podkusiło – potocznie: co sprawiło, że to zrobiłaś
przyśniło mi się… – miałam sen, w którym…
kolektura – punkt sprzedaży losów i kuponów na loterię
kupon – tutaj: los na loterię
i nic – nie ma efektów